editorial

Editorial: Komt met het mondkapje ook het censuur?

Vanaf 1 juni is het mondkapje in het OV verplicht. Inmiddels wordt gewerkt aan regelgeving om deze ook op andere plekken in het openbaar verplicht te maken. Het begin van meerdere regels die – al is het voor een goed doel, het virus stoppen – maar ook dwars tegen vele grondrechten in gaan. De onrust groeit. De onvrede groeit. Zo anders dan in maart, is perspectief, gehoorzaamheid en empathie ver te zoeken. lijkt het gedaan met alle tolerantie en saamhorigheid. Weg met het ‘één voor allen, allen voor één gevoel’, weer ieder voor zich.

Bescherming tegen een virus, beperking op meningen?

De mondkapjes brengen anonimiteit. Verbergen gelaatsuitdrukkingen, of het nou een vriendelijke lach is of een boze blik; hij komt maar half over. De onvrede onder burgers steekt steeds vaker de kop op; economische onzekerheid, onduidelijke regels, sectoren als horeca en toerisme waar met meerdere maten wordt gemeten. Cultuur wordt voor het gemak maar helemaal vergeten, zo lijkt. Een demonstratie mag, een terras zonder veilige afstanden niet. Jongeren zijn het binnen zitten beu en zoeken naar uitlaatkleppen. De onzekerheid regeert, er is nog geen vaccin en hoewel we even weer konden genieten van hernieuwde vrijheid afgelopen zomer, was het virus niet verdwenen.

We zijn binnen de mogelijkheden toch op vakantie geweest, laverend tussen de reisadviezen geel, oranje en rood om maar niet verplicht in quarantaine te moeten. Een dag thuis zitten niets doen willen we allemaal wel eens, maar als het dan moet… en je gegijzeld binnen je eigen muren zit, is het een stuk minder leuk.

Inmiddels is een tweede lockdown op handen en hoewel ik geen expert ben, ga ik steeds meer denken dat 2 weken heel Europa dicht de enige juiste oplossing is. De frustratie om straks weer binnen te moeten zitten, tijdens de donkere koude dagen. Het gebrek aan actie en vermaak, heel eerlijk gaat het me niet in de koude kleren zitten.

Nederland is opgedeeld in verschillende partijen; complotdenkers, angsthazen en de mensen die nog enigszins zelf na kunnen denken. Individuen met afwijkende meningen worden gecensureerd, een kritisch geluid steeds minder geduld, wetgeving aangepast met vergaande gevolgen. Sinds de coronamelder landelijk actief is, staat hij op mijn telefoon. Zonder enige melding. Met een hele boel gegevens die ik wel weggeef.

De komst van nieuwe regelgeving, het mondkapje, het weghonen van kritische geluiden. Is dit het begin van censuur en misbruik van surveillance? Ik vraag het met hardop af. Net als de vraag of het gebrek aan perspectief en lange termijn plan niet veel schadelijker is dan het virus zelf. Een niet ethische vraag, een probleemstuk waar alle moderne filosofen het hoofd over breken, zoekend naar context bij de oude meesters. Niemand wil kiezen tussen leven en dood, maar gecensureerd en afgezonderd moeten leven, is een hoge prijs, voor jong en oud, klein en groot. Geen heugelijke momenten samen, geen feestdagen, geen kerstborrels, geen groots feest om dit belachelijke jaar uit te luiden. What a time to be alive…

Sabine de Witte