amsterdam

Gecureerde Zoku thema audioguides door Amsterdam

zoku audioguides

Net na de eerste lockdown in maart stuurde ik Hans, één van de bedenkers en eigenaren van Zoku een berichtje. Zoku – en Hans en ik – gaan way back. Nog voor het pand opende op de Weesperstraat, werkten we aan de perfecte vertaling van concept naar pitch copy. Sinds de opening zit ik er het grootste deel van mijn werkdagen, inmiddels op de welbekende vaste stek aan de biertafel. Op de website staat mijn naam bij de lange lijst ‘founding mothers’ en ik word hier geintroduceerd met de mededeling dat ik bij het meubilair hoor. Een plek die net zo thuis voelt als mijn daadwerkelijke huis, waarbij ik misschien zelfs wel meer tijd bij Zoku door heb gebracht dan tussen de muren van thuis.

Ik vroeg of er iets was wat ik voor Hans – en voor Zoku kon betekenen. Het bleef een tijdje stil, een tijd waarvan ik wist dat hij (en team) zijn creatieve brein overuren liet draaien. Om te bedenken en zien wat wél mogelijk is. Wat later volgde een appje. Hij had bekende hulptroepen Floortje Dessing en Chris Zegers al gecharterd, want Hans heeft een gunfactor van hier tot Tokio. Na een brainstorm kwamen we uit op audiotours met een thema. Dus onderzocht, schreef en fietste ik een duurzame route voor Floortje, en maakte ik samen met Chris een tour over bijzondere gebouwen in Amsterdam, want we concludeerden dat we tijdens de lockdown allemaal met andere ogen onze eigen stad hadden gezien. En die weer meer leerden waardeerden.

floortje dessing chris zegers zoku

Toch vond ik dat er nog iets ontbrak. Zoku ligt aan de Weesperstraat, een straat die voor de Tweede Wereldoorlog bekend stond om alle winkels en speciaalzaken, veelal gerund door Joden en de ingang was naar de oude Jodenbuurt. Na de oorlog werd alles vervangen door goedkope bouw en werd de straat een verkeersader de stad in. Rondom Zoku ligt de Joodse buurt, waar tijdens WOII zoveel ellende heeft plaatsgevonden. Soms struikel je per ongeluk over een ‘struikelsteen’, maar verder is er maar weinig uit die tijd zichtbaar. Dit jaar is het 75 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd uit deze horrortijd. Een bevrijding waar eigenlijk weinig bij stil is gestaan door COVID-19. Ik vond het belangrijk om deze geschiedenis ook vanuit Zoku te laten zien en kon maar 1 iemand bedenken om deze audiotour in te spreken: Jort Kelder. Ik luister al jaren graag naar zijn podcast, wist dat hij een enorme interesse heeft voor geschiedenis en toevallig ook in de buurt woont.

Met nog meer afschuw en zelfs slapeloze nachten erdoor, schreef en liep ik ook deze route. Het voelt als iets belangrijks om te zorgen dat deze verhalen blijven bestaan, om te zorgen dat de geschiedenis zich nooit meer zal herhalen. Ook – of juist – niet in deze tijd, waarin momenteel alle ingrediënten aanwezig zijn om een dergelijk vuurtje weer op te stoken.

Samen met Veerle namen we de audiotours op, in een tot studio omgebouwde Zokuloft. Tijdens de opnames kregen we allebei regelmatig een brok in onze keel of kippenvel: Floortje die je mee op reis neemt, gewoon via je telefoon, maar het klinkt net zo als de aflevering waarin ze mij inspireerde om ooit nog met een vrachtschip naar Alaska te gaan. Chris die zich heerlijk verliest in zijn eigen (jeugd)herinneringen in wild Amsterdam. Jort die de buurtgeschiedenis zo eer aan doet.
Van de verhalen én van de gulheid om kostbare tijd op deze manier in te zetten voor Zoku. Veerle leerde voor de gelegenheid audiobewerking, een goede crisis moet je nooit verkwisten maar juist gebruiken voor het leren van nieuwe dingen.

Inmiddels zijn ze ‘af’, te luisteren/lopen/fietsen met een offline kaart in je hand. Er komen heus niet meteen nieuwe boekingen door, maar Zoku laat weer eens zien hoe veerkrachtig ze is en hoe belangrijk maatschappelijke zaken als duurzaamheid en geschiedenis zijn. Dat je als hotel ook een buurtfunctie hebt. Hoe je zelf je bekende omgeving weer met nieuwe ogen kunt zien.

Ik mocht weer ‘Wikibine’ spelen en zit vol nieuwe feitjes over de stad die ik mijn thuis noem (pubquiz anyone?). Onderzoeken, schrijven, produceren, verbinden. Uren bracht ik door in het (online) stadsarchief, in het boek Atlas van een Bezette Stad, las ik oud werk van mijzelf voor Monocle terug. Ik mocht voor Zoku doen wat ik het liefst doe; verhalen maken. Vanuit Zoku, waar ik altijd mijzelf kan zijn. Iedereen heeft zich belangeloos ingezet om een plek die zoveel meer is dan een hotel, ook interessant te maken voor reislustige Nederlanders, gegijzeld in eigen land. Een plek die er ook juist nu is voor de buurt. Als ‘reisjournalist in residence’

audioguides zoku floortje dessing chris zegers jort kelder

Zoku betekent tribe in het Japans, en het voelt zo fijn om een klein onderdeel van deze bonte familie te zijn. De tour over WOII is ook een verkapte tribute aan mijn overgrootouders, die nooit echt konden delen wat ze in de oorlog hebben meegemaakt. Ik weet flarden van het verhaal waarbij mijn grootmoeder met o.a. mijn opa als klein jongetje, over het kerkhek moest vluchten. De pijn in hun ogen, en die van mijn opa, als het hier over ging, daar was ik als klein meisje zó van onder de indruk. En op de vraag waarom mensen dit elkaar dan aan deden, kreeg ik natuurlijk nooit een bevredigend antwoord.

Juist die opa was nieuwsgierig naar alles wat anders was en had een open blik die niet veroordelend kijken kon. Dat nieuwsgierige heb ik van hem. ‘Waarom dan’ was de eerste zin die ik te pas en te onpas overal riep, mijn neus in andermans zaken steken was de eerste hobby en volgens hem was ik net een uiltje die het hoofd bijna 380 graden kan draaien. Hij grapte in onze laatste gesprekken over mijn ‘journalistieke geaardheid’. Die inzetten voor dit soort zaken, daar maakt mijn hart een sprongetje van. Verhalen, mensen en plekken verbinden.

Als dit geen perfect excuus is voor een veilige staycation in Zoku? Kun je zelf vanuit daar de drie audioguides te lopen of fietsen. Wedden dat je Amsterdam dan ook anders ziet?

Sabine de Witte